Rezultati istraživanja o dezinformacijama i teorijama zavjere u BiH
Udruženje građana/ki “Zašto ne” iz Sarajeva predstavilo je publikaciju “Borba protiv dezinformacijskih narativa i mapiranje teorija zavjere: Slučaj BiH”.Publikacija je rezultat opsežnog istraživanja vjerovanja u teorije zavjere i kompleksne dezinformacijske narative, s naglaskom na one o pandemiji i imunizaciji protiv Covid-19.
Online anketa na reprezentativnom uzorku za punoljetnu populaciju u Bosni i Hercegovini obuhvatila je 1.018 ispitanika/ca.
Prema nalazima ovog istraživanja, oko polovine bh. stanovništva (47%) je uglavnom neodlučno kada se radi o vjerovanju u teorije zavjere; u njih intenzivno vjeruje oko 29%, a u potpunosti ih odbacuje oko 24% ljudi. Sklonost ka vjerovanju u teorije zavjere, pokazalo se, raste u starijim dobnim skupinama.
Teorije zavjere o pandemiji Covid-19 značajno su prihvaćene i raširene u društvu. Tako se, recimo, sa tvrdnjama da je SARS-CoV-2 “namjerno pušten u populaciju” ili da su bolnice lažirale broj umrlih od Covid-19, složilo preko 73% učesnika/ca.
U dezinformacije o vakcinama protiv Covid-19 koje su potekle sa društvenih mreža i interneta generalno, vjeruje značajan procenat nevakcinisane populacije. Skoro tri četvrtine nevakcinisanih osoba vjeruje da su vakcine “neispitane”, a čak 60% vjeruje da nisu bezbjedne za trudnice. Bizarnije priče, poput onih o čipovima ili parazitima u vakcinama, manje su prihvaćene. No, u njih ipak vjeruje oko 30% nevakcinisanih osoba. Jedan od nalaza istraživanja je i taj da se nevakcinisane osobe češće oslanjaju na online izvore informacija o vakcinama i pandemiji, te da ih najčešće traže na Facebooku, saopćeno je iz Udruženja građana/ki “Zašto ne”.
